Opstellen en indienen van een CBAM-rapport

In augustus 2023 publiceerde de Europese Commissie nadere regels voor de gedetailleerde inhoud en de eisen aan het CBAM-rapport. In bijlage 1 van de verordening is een lijst opgenomen met de informatie die moet worden opgenomen in het kwartaalrapport. Op hoofdlijnen is dit informatie over:

• De CBAM-aangever en de rol die deze heeft bij de invoer
• De goederen die zijn ingevoerd en de gebruikte douaneprocedures 
• De herkomst van deze goederen en de productie-installatie
• De directe emissies die zijn vrijgekomen bij de productie van die goederen
• De indirecte emissies die samenhangen met het elektriciteitsverbruik in de productie
• De betaalde koolstofprijs in het land van productie

U geeft deze informatie op in het CBAM-register. Het is nog niet verplicht om alle informatie op te geven. U kunt het rapport ook indienen als nog niet alle informatie bekend is. 

Als u tot de conclusie bent gekomen dat u CBAM-goederen invoert en CBAM-aangever bent, neemt u contact op met de producent van de goederen om de volgende gegevens te krijgen:

• De ingebedde directe en indirecte emissies van de door u ingevoerde producten
• De specifieke eigenschappen van de producten
• De betaalde koolstofprijs in het land van productie (als die er is)

Om het opvragen en krijgen van gegevens makkelijker te maken, heeft de Europese Commissie een Guidance document voor producenten en een communicatie template gepubliceerd. Wij raden u aan om dit template te gebruiken voor de gegevensuitwisseling tussen u en de producent. Dat is echter niet verplicht.

Belangrijk: in de eerste drie CBAM-rapporten (met deadlines in januari, april en juli 2024) mag u nog gebruikmaken van standaardwaarden voor de ingebedde emissies als er nog geen goede informatie van uw leverancier beschikbaar is. Meer uitleg over standaardwaarden vindt u hier.

In het CBAM-register wordt gevraagd om de ingebedde emissies. Deze bestaan uit:

• De directe emissies die vrijkomen bij het productieproces, en de directe emissies die vrijkomen bij de productie van warmte die wordt gebruikt in het productieproces, onafhankelijk van de locatie van de productie van deze warmte
• De indirecte emissies die vrijkomen bij de productie van elektriciteit die gebruikt wordt in het productieproces, onafhankelijk van de locatie van de productie van deze elektriciteit
• De directe en indirecte emissies van de relevante inputmaterialen (precursoren) als CBAM-goederen als grondstof voor het productieproces worden gebruikt

Tot en met juli 2024 mag u standaardwaarden gebruiken bij het opgeven van de directe en indirecte  emissies. De standaardwaarden en een toelichting daarop vindt u hier.

Vanaf het rapport over het derde kwartaal van 2024 (dat uiterlijk 30 oktober moet worden ingediend), zijn CBAM-aangevers verplicht om de werkelijke emissies te rapporteren.  Een importeur van CBAM-goederen moet dan informatie krijgen van de producent van de goederen om het CBAM-rapport te kunnen opmaken. De Commissie heeft hulpmiddelen ontwikkeld om importeurs te helpen deze gegevens te verkrijgen (onder de titel CBAM communication template for installations).

Op die pagina vindt u in het document 'Guidance document on CBAM implementation for installation operators outside the EU' ook informatie over de methodiek voor het bepalen van de ingebedde emissies en de rapportage. Om op 1 augustus 2024 de werkelijke emissies te kunnen rapporteren, moet u deze informatie op tijd opvragen bij de producent van de goederen. Later volgt hierover meer informatie.

De specifieke directe emissie (ton CO₂ per ton product)

• Deze moet de producent bepalen op basis van primaire gegevens (brandstofhoeveelheden en andere verbruikte materialen) van het productieproces, in combinatie met berekeningsfactoren zoals calorische waarde en emissiefactoren
• Een alternatief is bepaling op basis van metingen van de rookgassen (flow en concentratie van broeikasgassen)
• Belangrijk: in de rapporten over het derde kwartaal van 2023 en de eerste twee kwartalen van 2024 (met deadlines in januari, april en juli 2024) mag de CBAM-aangever standaardwaarden gebruiken voor de specifieke directe emissies als de producent deze informatie nog niet heeft verstrekt. Deze standaardwaarden vindt u hier

De specifieke indirecte emissies (ton CO₂ per ton product)

• Deze worden bepaald op basis van de hoeveelheid elektriciteit die is verbruikt bij de productie van de CBAM-goederen en een emissiefactor voor elektriciteit (in ton CO₂ per MWh).
• De emissiefactor van elektriciteit is in principe een standaardwaarde. De standaardwaarden voor de emissiefactor van elektriciteit in het land van oorsprong vindt u in het CBAM-register. U mag alleen een werkelijke waarde gebruiken als er sprake is van een directe technische verbinding of een stroomafnameovereenkomst (PPA) tussen de leverancier en installatie waar de elektriciteit is geproduceerd.
• In de eerste drie kwartalen van de overgangsperiode mogen standaardwaarden voor de specifieke indirecte emissies worden gebruikt als u nog geen informatie heeft over het elektriciteitsverbruik. Deze vindt u hier.

De emissies van de relevante inputmaterialen

• Dit betreft de ingebedde (directe en indirecte) emissies van de gebruikte inputmaterialen, ofwel precursoren. Welke precursoren relevant zijn voor de verschillende productieprocessen, vindt u in Hoofdstuk 5 van het guidance document voor importeurs
• Als precursoren relevant zijn, is sprake van een zogenaamd 'samengesteld goed'. In de hele overgangsperiode is het voor ‘samengestelde goederen’ toegestaan om voor maximaal 20% van de totale ingebedde emissies schattingen te hanteren. Één van de manieren voor zo’n schatting is het gebruik van standaardwaarden

De specifieke eigenschappen van de geïmporteerde goederen

• Voor sommige CBAM-goederen moeten specifieke parameters worden bepaald, zoals de hoeveelheid clinker die is gebruikt voor de productie van een ton cement

De door de producent betaalde werkelijke koolstofprijs in het land van herkomst.

Meer informatie over betaalde werkelijke koolstofprijs vindt u in hoofdstuk 6 van het Guidance document voor importeurs.

Voor de rapportage over het derde kwartaal van 2024 (en daarna) wordt van een CBAM-aangever verwacht dat deze doet wat redelijkerwijs mogelijk is om de werkelijke emissiegegevens van de producent te krijgen. Lukt het de CBAM-aangever niet om de benodigde gegevens te krijgen en dient deze een onvolledig of onjuist CBAM-rapport in, dan kan de NEa een zogeheten correctieprocedure opstarten. In deze correctieprocedure wordt een CBAM-aangever verzocht om een CBAM-rapport aan te vullen of te corrigeren. U leest hier meer over op onze pagina over toezicht en handhaving.

Het CBAM-register wordt beheerd door de Europese Commissie. De NEa is zich ervan bewust dat dit systeem nog in ontwikkeling is en dat mogelijk nog niet alles werkt zoals de bedoeling is. De Commissie heeft al verschillende updates uitgevoerd waardoor eerdere problemen zijn opgelost.

Toegang
Om te kunnen inloggen in het CBAM-register, heeft u eHerkenning nodig. Over het aanvragen van eHerkenning en voor antwoorden op vragen over inloggen in  het CBAM-register leest u meer op de website van de Douane en de inloginstructie.

Het invullen van het register
Om u te helpen, hebben we een aantal praktische aanwijzingen opgesteld. Ook heeft de NEa een video gemaakt waarin we het hele rapportageproces voor een eenvoudig rapport doorlopen. We gaan er hierbij vanuit dat een importeur het CBAM-rapport zelf indient en geen gebruik maakt van een indirect vertegenwoordiger.

EU hulpmiddelen bij het CBAM-register
Op de website van de Europese Commissie is met betrekking tot het register te vinden:

• een Engelstalige registerhandleiding
• informatie over data-uploads met XML-files
• informatie over nieuwe updates en bug fixes van het CBAM-register
• een lijst ‘validatiemeldingen’: meldingen die u kunt krijgen als u het rapport niet correct heeft ingevuld. U vindt deze lijst in het tabblad ‘Error Messages Glossary’ van het document ‘CBAM Quarterly Report structure (XLS format)’

Daarnaast zijn op de website van de Europese Commissie webinars per sector te vinden. Op het Customs & Tax EU Learning Portal stelt de Europese Commissie ook een aantal e-learning modules beschikbaar, met informatie over CBAM, de sectoren en de rapportage. Ook de NEa organiseerde samen met de Douane een webinar dat is terug te zien.

Schermafbeelding
Loopt u bij het invullen van uw CBAM‐rapport aan tegen een onterechte foutmelding, of begrijpt u de foutmelding niet? Maak dan een schermafbeelding van deze foutmelding en stuur deze mee als u een e‐mail stuurt naar de NEa. Op die manier kunnen we beter zien wat er precies speelt en kunnen we u ook sneller helpen.

Als u verplicht bent om een CBAM-rapport in te dienen, moet u dat doen binnen één maand na afloop van het kwartaal.

Bij het eerste CBAM-rapport over het 4e kwartaal van 2023 bestond de mogelijkheid uitstel aan te vragen vanwege technische problemen in het CBAM-register. Deze mogelijkheid is er nu niet meer en daarom kunt u voor dit kwartaal geen CBAM-rapport meer aanmaken en indienen. Dit heeft in principe geen consequenties, zie ook ons nieuwsbericht hierover. Het is mogelijk dat dat de NEa u in een correctieprocedure op een later moment formeel verzoekt om alsnog een rapport voor het 4e kwartaal van 2023 in te dienen. Daar krijgt u van ons dan een termijn en verdere instructies over. Het niet voldoen aan dit verzoek kan leiden tot handhavingsmaatregelen.

Het tweede CBAM-rapport, over het 1e kwartaal van 2024, moest uiterlijk 30 april worden ingediend. Ook hier kunt u om uitstel vragen. Dit doet u door in het CBAM-register op de knop ‘Request Delayed Submission’ te klikken en dan te kiezen voor ‘Requested due to technical errors’. Deze knop geeft u dertig dagen uitstel. Hierna is het niet meer mogelijk om het rapport in te dienen en bestaat de mogelijkheid dat u hierover door de NEa in een formele correctieprocedure benaderd wordt.

• Tot twee maanden na afloop van het kwartaal kunt u het rapport nog aanvullen of aanpassen
• De eerste twee kwartaalrapporten (van januari en april 2024) mag u tot 1 augustus nog aanvullen of aanpassen
• Voor een reeds ingediende rapportage kunt u vragen om een langere termijn voor aanvulling of wijziging. Dat kan tot maximaal een jaar na het eind van het betreffende kwartaal