Luchtvaartmaatschappijen die onder het Europese emissiehandelssysteem (EU ETS) vallen, moeten aan bepaalde verplichtingen voldoen. Het gaat hierbij om luchtvaartmaatschappijen die in een bepaald jaar luchtvaartactiviteiten hebben uitgevoerd boven de drempelwaarden(n).
Sinds 1 januari 2020 vallen luchtvaartmaatschappijen met vluchten vanuit Zwitserland naar Europa ook onder de Zwitserse emissiehandelsysteem (CH-ETS). Deze vluchten tellen mee voor de bovengenoemde drempelwaarden. Om het voor luchtvaartmaatschappijen zo makkelijk mogelijk te maken om te rapporteren onder beide systemen is een zogeheten ‘one stop shop’ geregeld. Dit heeft als gevolg dat luchtvaartmaatschappijen aan slechts een compentent authority rapporteren voor beide systemen. Ook zijn veel van de verplichtingen hetzelfde geregeld met enkele uitzonderingen, welke hieronder worden toegelicht.
Sinds 1 januari 2020 vallen luchtvaartmaatschappijen met vluchten vanuit Zwitserland naar Europa ook onder de Zwitserse emissiehandelsysteem (CH-ETS). Deze vluchten tellen mee voor de bovengenoemde drempelwaarden. Om het voor luchtvaartmaatschappijen zo makkelijk mogelijk te maken om te rapporteren onder beide systemen is een zogeheten ‘one stop shop’ geregeld. Dit heeft als gevolg dat luchtvaartmaatschappijen aan slechts een compentent authority rapporteren voor beide systemen. Ook zijn veel van de verplichtingen hetzelfde geregeld met enkele uitzonderingen, welke hieronder worden toegelicht.
Monitoring en verbeterrapportages
Luchtvaartmaatschappijen die deelnemen aan het EU ETS (zie Deelnemers ETS luchtvaart) moeten het hele jaar hun CO2-uitstoot monitoren. Daarvoor moeten zij een monitoringsplan opstellen, waarin zij onderbouwen hoe zij hun uitstoot goed en conform de regels gaan bepalen. Als er zaken veranderen of afwijken van het monitoringsplan, moeten luchtvaartmaatschappijen die melden aan de NEa. Ook geldt een doorlopende verplichting om te controleren of er verbeteringen mogelijk zijn van de monitoringssystematiek. In bepaalde situaties moeten luchtvaartmaatschappijen dit aantonen door een verbeterrapportage in te dienen bij de NEa.
Rekening en emissierechten
Luchtvaartmaatschappijen moeten een rekening aanvragen in het register. Deze rekening wordt gebruikt voor veplichtingen onder zowel EU-ETS als CH-ETS. De NEa stort op deze rekening (als dit van toepassing is) een hoeveelheid gratis emissierechten voor het EU-ETS. Die hoeveelheid is gebaseerd op historische ton-kilometergegevens voor het jaar 2010. Om voor gratis emissierechten in aanmerking te komen, hebben luchtvaartmaatschappijen in 2011 een geverifieerde aanvraag ingediend bij de NEa. Nieuwkomers (luchtvaartmaatschappijen die gestart zijn na 2010) en snel groeiende luchtvaartmaatschappijen konden voor 30 juni 2015 een geverifieerde aanvraag indienen bij de NEa.
Gratis emissierechten voor het CH-ETS worden vanaf 2020 op dezelfde rekening gestort, maar dan door de Europese Commissie. Die hoeveelheid is gebaseerd op historische ton-kilometergegevens voor het jaar 2018.
Als eenmaal is berekend hoeveel rechten gratis worden toegewezen, kan deze hoeveelheid later alsnog worden aangepast als er zaken wijzigen in de regelgeving.
Luchtvaartmaatschappijen die in een bepaald jaar geen verplichtingen hebben voor EU ETS, ontvangen voor dat jaar ook geen gratis emissierechten.
Rapportage en inleveren emissierechten
Elk voorjaar rapporteert elke luchtvaartmaatschappij met verplichtingen in een geverifieerd emissieverslag de uitstoot van het afgelopen jaar onder zowel de EU-ETS als de CH-ETS bij de NEa. Ook moet zij voldoende emissierechten inleveren om de uitstoot te vereffenen onder beide systemen. Dit kunnen gratis rechten zijn, maar ook rechten die gekocht zijn op de markt of op veilingen. De verplichting voor rapportage en inleveren van rechten vormen gezamenlijk de jaarafsluiting.
Toezicht en handhaving
De NEa houdt toezicht op de naleving van de verplichtingen door luchtvaartmaatschappijen. De NEa kan handhavend optreden als daar aanleiding toe is.
