Functiescheiding tussen toezicht en handhaving
Naast taken zoals informeren, faciliteren en vergunningen verlenen heeft de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) tot taak toezicht te houden op de naleving van de regelgeving Emissiehandel (EH) en Energie voor Vervoer (EV), en deze te handhaven. Hoe de verhouding tussen de toezichtstaak en de handhavingstaak is vormgegeven, lichten we hier toe.
Bestuurlijke boete
De NEa heeft het mandaat om bij een geconstateerde overtredingen een bestuurlijke boete op te leggen. Dit is onderdeel van haar handhavingstaak. De Algemene wet bestuursrecht en de Wet milieubeheer bevatten algemene regelingen voor de te volgen procedure bij het opleggen van een bestuurlijke boete in het kader van de regelgeving EH en EV. De NEa volgt deze procedure vanzelfsprekend zorgvuldig.
Scheiding tussen toezicht en handhaving
Het bestuur van de NEa heeft de taak een functiescheiding tussen handhavings- en andere activiteiten aan te brengen en te borgen. In artikel 2.7, tweede lid, Wet milieubeheer is dit als volgt geformuleerd: “Het bestuur van de emissieautoriteit draagt er zorg voor dat de werkzaamheden die voortvloeien uit artikel 18.2f, gescheiden worden uitgevoerd van de overige werkzaamheden.”
De scheiding tussen toezicht en handhaving vormt daarbij voor het bestuur het belangrijkste aandachtspunt.
Het NEa-bestuur ziet toe op de “feitelijke distantie tussen de constatering van feiten en de oplegging van een bestuurlijke boete”, zoals geformuleerd in de Memorie van Toelichting bij de invoering van de Vierde Tranche van de Algemene wet bestuursrecht.
Zo kan de NEa-toezichthouder (inspecteur) die de overtreding heeft gerapporteerd, niet zelf de bestuurlijke boete opleggen (artikel 10.3, vierde lid Awb). Verder is de NEa-handhavingsjurist, die een boetebesluit voorbereidt, in beginsel niet betrokken geweest bij het handhavingsonderzoek of het opstellen van het handhavingsrapport. Hij of zij dient dit onbevangen en zelfstandig te doen. Daarbij wordt wel opgemerkt dat bij de organisatievorm en kleinschaligheid van de NEa niet elke betrokkenheid volledig uit te sluiten is.
Uitwerking functiescheiding bij oplegging bestuurlijke boete door NEa
Het NEa-bestuur heeft ten aanzien van verschillende procesfasen uitgangspunten en gedragsregels vastgelegd voor degenen die bij het onderzoek of de besluitvorming betrokken zijn. Deze uitgangspunten en gedragsregels zijn nader uitgewerkt in de werkprocessen die betrekking hebben op de verschillende procesfasen van toezicht, handhaving en de bezwaarprocedures tegen handhavingsbesluiten.