De prijs van een emissierecht hangt af van vraag en aanbod, maar ook van externe factoren zoals de energieprijs en verduurzamings-maatregelen. Om extreme prijsstijgingen te voorkomen, heeft de Europese Commissie een prijstrigger ingesteld van € 45 (exclusief inflatiecorrectie) per emissierecht. Als deze trigger wordt geactiveerd worden extra rechten uit de marktstabiliteitsreserve (MSR) vrijgegeven.

De Europese Commissie heeft een schatting gemaakt van de impact van EU ETS-2 op de prijs van een liter diesel/benzine en een m³ gas. De raming van de Europese Commissie gaat uit van een prijs van 48 euro per EU ETS-2 emissierecht in 2030. Dit komt neer op ca. 11 cent per liter benzine, ca. 13 cent per liter diesel en ca. 10 cent per m3 aardgas.

Marktstabiliteitsreserve (MSR)

De marktstabiliteitsreserve (MSR) is een instrument om vraag en aanbod beter op elkaar af te stemmen. Bij een tekort aan rechten of bij activering van de prijstrigger worden extra rechten vrijgegeven uit de MSR. Vanaf 2027, bepaalt en publiceert de Europese Commissie jaarlijks uiterlijk 1 juni het aantal EU ETS-2 emissierechten in omloop. Op basis van de hoeveelheid emissierechten in omloop zullen er extra rechten uit de MSR worden vrijgegeven of zal er een percentage van de rechten die jaarlijks door de lidstaten wordt geveild worden geplaatst in de MSR.

Wanneer in een bepaald jaar het aantal emissierechten in omloop boven de grens van 440 miljoen rechten ligt, worden er 100 miljoen rechten in de reserve geplaatst. In het geval dat er in een bepaald jaar in totaal minder dan 210 miljoen rechten in omloop zijn, worden er 100 miljoen rechten uit de reserve vrijgegeven. Deze zullen via de veilingen worden verkocht. Meer informatie over de werking van de MSR leest u bij EU ETS-register.

Voor de EU ETS-2 MSR geldt een specifiek onderscheid, in onderstaande situaties worden rechten vrijgegeven uit de MSR:

Front loading

Front loading is, naast de MSR, een ander instrument om de markt te stabiliseren. Hierbij wordt een deel – te weten: 30% van de toekomstige veilingvolumes - van de toekomstige emissierechten eerder beschikbaar gesteld dan gepland. Deze rechten zouden normaal gesproken in latere jaren worden geveild, maar door ze versneld uit te geven, komt er tijdelijk meer aanbod op de markt om een soepele start en voldoende liquiditeit te garanderen. Het totale aantal rechten over de hele periode (2027-2044) blijft hierbij ongewijzigd.

Front loading wordt toegepast om:

  • Prijsstijgingen te matigen: Het zorgt voor meer balans op de markt als de CO₂-prijs te hoog dreigt op te lopen;
  • Schaarste te verminderen: Bij onverwachte marktomstandigheden voorkomt het knelpunten in het aanbod;
  • Een soepele transitie te bevorderen: Bedrijven en consumenten krijgen meer ruimte om zich aan te passen aan strengere klimaatregels, zonder dat de kosten te sterk stijgen.

Front loading start in 2027

In 2027 vindt front loading plaats: een deel van de toekomstige emissierechten wordt versneld geveild. Volgens artikel 30 quinquies kunnen deze extra rechten worden geveild tot en met 31 mei 2028. Dit betekent dat de extra 30% aan rechten wordt verdeeld over de periode van 1 januari 2027 tot en met 31 mei 2028.

Om het totale aantal rechten in balans te houden, wordt deze extra 30% verminderd van de hoeveelheid rechten die oorspronkelijk gepland was voor de jaren 2029 tot en met 2031. Zo blijft het totale aantal beschikbare rechten over de hele periode ongewijzigd.

Futures

Sinds mei 2025 biedt de energiebeurs ICE Endex EU ETS-2 futures aan. Dit zijn termijncontracten waarmee de prijs en levering van EU ETS-2 emissierechten op een later tijdstip worden vastgelegd. Met deze futures kunt u EU ETS-2 emissierechten nu al kopen tegen een vaste prijs, zelfs voordat ze daadwerkelijk beschikbaar zijn.

Belangrijk om te weten:

  • 1 future staat gelijk aan 1.000 emissierechten, wat overeenkomt met 1.000 ton CO₂.
  • Deze termijncontracten bieden marktpartijen de mogelijkheid om zich in te dekken tegen prijsfluctuaties en hun CO₂-verplichtingen op voorhand te plannen.