CBAM-certificaten

Aankoop

Op het moment dat een importeur of indirecte vertegenwoordiger een toelating als CBAM-aangever krijgt, krijgt deze ook een uniek rekeningnummer en toegang tot het CBAM-register. De CBAM-certificaten zullen worden verkocht op een platform dat nog wordt ontwikkeld door de Europese Commissie. Op dat platform kunnen toegelaten CBAM-aangevers onbeperkt CBAM-certificaten kopen. De certificaten worden vervolgens gestort op de rekening van de CBAM-aangever in het CBAM-register. De certificaten zijn niet verhandelbaar. 

In 2026 kunnen nog geen CBAM-certificaten worden aangekocht. Vanaf 2027 kan elke toegelaten CBAM-aangever certificaten aankopen op het platform. 

Prijs

De Europese Commissie zal vanaf 2027 elke week de prijs van CBAM-certificaten berekenen en bekendmaken. De prijs wordt berekend uit het gemiddelde van de slotprijzen van de veilingplatforms in het Europese Emissiehandelssysteem (EU ETS) van de voorgaande week. Het EU ETS is het emissiehandelssysteem waar de Europese grote industrie en energiebedrijven verplicht aan deelnemen.

De prijs die op de veiling tot stand komt voor een emissierecht, gaat dus de prijs bepalen van een CBAM-certificaat. De prijs voor CBAM-certificaten kan vanaf 2027 dus per week verschillen.

In 2026 kunnen er nog geen certificaten worden aangekocht. De prijs van de certificaten voor dat jaar wordt achteraf, per kwartaal, vastgesteld. Dit gebeurt op basis van het gemiddelde van de slotprijzen van de ETS-veiling in dat kwartaal. Die kwartaalprijs geldt dan voor de certificaten die nodig zijn voor goederen die in datzelfde kwartaal zijn ingevoerd.

Aantal in te leveren CBAM-certificaten

Als u in 2026, als toegelaten CBAM-aangever, CBAM-goederen heeft aangegeven bij de Douane (als importeur of als indirecte vertegenwoordiger), moet u hierover in 2027 CBAM-aangifte doen. In de CBAM-aangifte staat, onder andere, hoeveel ton CO₂ er is uitgestoten bij de productie van de geïmporteerde goederen (de ingebedde emissies) en een berekening van het aantal in te leveren CBAM-certificaten.

Het aantal in te leveren CBAM-certificaten is in principe gelijk aan de gerapporteerde ingebedde emissies in ton CO₂, maar wordt verminderd op basis van:

1. De betaalde koolstofprijs in het land van oorsprong

Als in het land van oorsprong al (gedeeltelijk) is betaald voor de ingebedde emissies, wordt dit met de ETS-prijs omgerekend tot tonnen CO₂ en leidt dit tot vermindering van het aantal in te leveren CBAM-certificaten. De Europese Commissie heeft aangekondigd dat er standaardwaarden zullen worden vastgesteld voor de betaalde CO₂-prijs in het land van oorsprong.

Een importeur mag in zo'n geval ook de koolstofprijs opgeven die daadwerkelijk is betaald in het land van oorsprong. Bij het bepalen van de werkelijk betaalde koolstofprijs moet de CBAM-aangever rekening houden met elke teruggave of andere vorm van compensatie in het land van oorsprong die tot een verlaging van de koolstofprijs hebben geleid. De aangever moet een administratie bijhouden met alle documenten die aantonen welke koolstofprijs van toepassing was. 

2. De mate waarin in het EU ETS emissierechten gratis worden toegewezen aan productie-installaties van dezelfde CBAM-goederen in de EU

CBAM en het toewijzen van gratis emissierechten in het EU ETS zijn beide mechanismen om koolstoflekkage te voorkomen. Tot en met 2033 kunnen installaties in de EU nog emissierechten gratis toegewezen krijgen voor de productie van CBAM-goederen (behalve voor elektriciteit). Het is de bedoeling dat beide mechanismen elkaar in deze periode aanvullen. Het aantal gratis emissierechten dat een installatie onder het EU ETS kan ontvangen voor de productie van CBAM-goederen, neemt vanaf 2026 ieder jaar af. Het aantal in te leveren CBAM-certificaten neemt ieder jaar toe. Vanaf 2034 krijgen installaties in de EU helemaal geen gratis emissierechten meer voor de productie van CBAM-goederen. Vanaf dat jaar vervalt daarom deze correctie op het aantal in te leveren CBAM-certificaten.

Voor beide correcties zal de Europese Commissie nog nadere regels vaststellen.

Inleveren

Op 30 september van elk jaar (voor het eerst in 2027) moet de CBAM-aangever het aantal CBAM-certificaten inleveren dat overeenstemt met de CBAM-aangifte over het voorgaande kalenderjaar. Op die datum moeten er dus voldoende certificaten op de rekening staan.

Verplichting voor aankopen van een minimale hoeveelheid certificaten per kwartaal

Vanaf 2027 moet de toegelaten CBAM-aangever ervoor zorgen dat het aantal CBAM-certificaten op zijn of haar rekening in het CBAM-register aan het einde van elk kwartaal minimaal overeenkomt met ten minste 50% van de ingebedde emissies in alle goederen die hij/zij sinds het begin van het kalenderjaar heeft ingevoerd.

Het minimum aantal certificaten kan op 2 manieren worden bepaald:

• Met de standaardwaarden voor de ingebedde emissie (zonder opslag) die worden vastgesteld door de Europese Commissie
• Met het aantal certificaten dat eerder is ingeleverd voor dezelfde goederen én het hetzelfde land van oorsprong in het voorgaande kalenderjaar

Het berekende aantal certificaten wordt gecorrigeerd voor de mate waarin nog gratis rechten worden toegewezen in dat kalenderjaar. Er geldt een verplichting voor het minimaal aantal certificaten, er is geen maximum.

Terugkoop van CBAM-certificaten

Als uit de CBAM-aangifte blijkt dat de CBAM-aangever gedurende het jaar te veel CBAM-certificaten heeft aangekocht, dan kan de CBAM-aangever een verzoek indienen om deze certificaten te laten terugkopen. Het terugkoopverzoek moet uiterlijk op 31 oktober van het jaar waarin de CBAM-certificaten zijn ingeleverd door de CBAM-aangever worden ingediend.

Het aantal CBAM-certificaten dat kan worden teruggekocht, is beperkt tot de hoeveelheid die verplicht is aangekocht. De terugkoopprijs is gelijk aan de prijs die de CBAM-aangever bij aankoop heeft betaald voor dat certificaat.

Het kan gebeuren dat een toegelaten CBAM-aangever gedurende het jaar CBAM-certificaten aankoopt, omdat deze verwacht dat de drempel van 50 ton zal worden overschreden. Maar na afloop van dat jaar blijkt dat die drempel toch niet is overschreden. In dat geval hoeft geen aangifte te worden gedaan en kan de toegelaten CBAM-aangever een verzoek indienen om al deze certificaten te laten terugkopen.

Annulering CBAM-certificaten

Op 1 juli van elk jaar X annuleert de Commissie overgebleven certificaten die zijn aangekocht in het jaar X-2 en die nog op de rekening staan van een CBAM-aangever in het CBAM-register. De certificaten worden zonder compensatie geannuleerd. De annulering kan worden opgeschort als het aantal in te leveren CBAM-certificaten wordt betwist. 

De Europese Commissie moet nog nadere regels opstellen over hoe deze annulering precies in zijn werk gaat.