In het EU ETS kunt u op 3 manieren aan emissierechten komen om CO2 te mogen uitstoten: emissierechten overboeken naar een andere rekeninghouder, gratis toewijzing en veiling. Veiling is een transparante manier om emissierechten uit te geven en sluit aan bij het principe dat de vervuiler betaalt voor de CO2-uitstoot. Het grootste deel van de emissierechten komt dan ook via veiling op de markt: in de 4e handelsperiode (2021-2030) wordt naar verwachting ongeveer 57% van de rechten geveild.
Toewijzing van gratis emissierechten
Sommige bedrijven krijgen een deel van hun emissierechten gratis. Met het toewijzen van gratis rechten wil de EU ‘koolstoflekkage’ voorkomen – het verplaatsen van productie naar landen met minder strenge klimaatregels. Welke sectoren daarvoor in aanmerking komen bepaalt de Europese Commissie.
Lees hierover meer bij Toewijzing van gratis emissierechten.
Veiling
Naast een deel gratis emissierechten moeten de bedrijven ook een deel kopen op de veiling om al hun emissies te vereffenen. Veiling van emissierechten gebeurt op basis van de veilingverordening (Verordening (EU) 1031/2010). Hierin is vastgelegd dat elke lidstaat een veiler moet aanwijzen. Voor Nederland is dit de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa). De NEa monitort het verloop en de financiële afwikkeling van de veilingen en stelt jaarlijks een veilingmonitor op.
Zo werkt de veiling
De Nederlandse emissierechten worden geveild op het veilingplatform European Energy Exchange (EEX). Op dit platform worden zowel algemene emissierechten (EUA: European Union Allowance) als luchtvaartemissierechten (EUAA: EU Aviation Allowances) geveild. 25 EU-lidstaten, waaronder Nederland, en 3 EEA EFTA-landen veilen op dit platform 3 keer per week hun rechten via een gemeenschappelijke veiling. Duitsland en Polen veilen hun rechten op hetzelfde veilingplatform via een aparte veiling. In gebruik maakt het geen verschil namens wie de emissierechten worden geveild. De geveilde rechten kunnen dus door bedrijven uit alle lidstaten aangekocht, verhandeld en ingeleverd worden.
De veiling is toegankelijk voor alle bedrijven die voldoen aan de eisen van het veilingplatform. Op dit moment zijn er ongeveer 70 partijen toegelaten als bieder. Het merendeel hiervan zijn bedrijven die verplicht deelnemen aan emissiehandel. Daarnaast kunnen ook beleggers, banken en kredietinstellingen biedingen doen.
Veilingkalender
EEX publiceert voor aanvang van het jaar een veilingkalender. Op deze openbare kalender staan alle veilingdata en het aantal te veilen rechten.
Sinds 2019 is de marktstabiliteitsreserve van kracht. Dit is een instrument van de EC om vraag en aanbod van emissierechten beter op elkaar af te stemmen. Elk jaar in mei stelt de EC het aantal rechten in omloop (TNAC) vast. Als gevolg hiervan kan de veilingkalender voor het lopende jaar worden aangepast.
De actuele veilingkalender vindt u op de website van het veilingplatform EEX .
Veilingprijs
Het aangeboden veilingvolume en de uiteindelijke veilingprijs is openbare informatie. De prijs van emissierechten op de veiling wordt zo bepaald door de markt en komt tot stand door vraag en aanbod. De prijs is veranderlijk en wordt beïnvloed door beleidsmaatregelen en factoren als de ontwikkelingen op de energiemarkten.
De opbrengst van de Nederlandse geveilde rechten komt ten goede aan de algemene begrotingsmiddelen en wordt verantwoord in de begroting van het ministerie van EZK.
De actuele veilingprijs (clearing price) vindt u hieronder.