Uitvoeringstoets wetsvoorstel jaarverplichting groen gas
Op 2 augustus 2023 ontving de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) het verzoek om het "conceptwetsvoorstel 'Jaarverplichting groen gas' en de bijbehorende memorie van toelichting te toetsen op uitvoerbaarheid, handhaafbaarheid en fraudebestendigheid" en om uiterlijk 18 september 2023 te adviseren over dit conceptvoorstel.
Conclusie
- Effectief beleid vraagt om duidelijke en samenhangende regelgeving, die effectieve en eenvoudige naleving en uitvoering mogelijk maakt. Er zijn vanuit de NEa substantiƫle zorgen over met name een tweetal risicovolle aspecten, die volgens de NEa niet aansluiten op dit uitgangspunt en die bovendien vermijdbaar zijn.
- Allereerst gaat dit om de samenhang met het nieuwe emissiehandelssysteem voor brandstofleveranciers (ETS2). Dit systeem richt zich op een grotendeels overlappende doelgroep en een vergelijkbaar doel, maar er zijn belangrijke verschillen in onder meer exacte reikwijdte en opzet en timing van de verschillende verplichtingen voor de doelgroep.
Dit brengt voor zowel bedrijfsleven als NEa onnodige complexiteit met zich mee. De NEa doet dan ook een dringend beroep op een verdere harmonisatie van deze instrumenten, wat vanwege de vaste Europese wettelijke kaders voor ETS2 neerkomt op aanpassingen in de opzet van de jaarverplichting om deze in lijn te brengen met het ETS2. Op medewerkersniveau vindt hierover overigens op dit moment al positief stemmend overleg plaats.
- Ten tweede betreft het de keuze voor sturing op CO2-ketenreductie. Deze keuze - al hoewel in de basis begrijpelijk - leidt ertoe dat ketenemissiewaarden (in plaats van energie-inhoud) leidend worden. Ketenemissiewaarden zijn niet fysiek (maar slechts op papier) controleerbaar. Fraude wordt hiermee aantrekkelijker en is bovendien moeilijk vast te stellen.
Dit brengt qua toezicht grote uitdagingen met zich mee die, los van de noodzakelijke extra toezichtcapaciteit die hiermee gepaard gaat, ook tot meer kwetsbaarheden leiden dan strikt noodzakelijk. Een keuze voor energiesturing kent lagere risico's en kan mits goed ingericht ook aantoonbaar bijdragen aan de beoogde doelen op het terrein van CO2-reductie. Een neveneffect van sturing op CO2-ketenreductie is bovendien dat hiermee mogelijk minder fossiel aardgas wordt vervangen.
Daarom adviseert de NEa om te kiezen voor sturing op energie-inhoud en zijn we graag bereid bij te dragen aan het doordenken van alternatieven.
- De NEa vraagt u ook de door ons aangegeven zorgen in een context te bezien waarbij al veel nieuwe omvangrijke taken vanuit uw ministerie, maar ook van andere ministeries, op de NEa afkomen die veel capaciteit van de uitvoering en het toezicht vragen. Om die reden roept de NEa op om keuzes te maken die de aard en opzet van wettelijke instrumenten voor bedrijfsleven en de NEa zo simpel mogelijk in te richten, op een manier waarmee de beoogde doelstellingen worden geborgd. Met de aanbevelingen in deze HUF-toets dragen we hier graag aan bij.
De belangrijkste aandachtspunten zijn volgens de NEa de samenhang met ETS2 en de sturing op CO2 ketenreductie in relatie tot fraudebestendigheid. Deze punten komen dan ook als eerste aan bod in respectievelijk hoofdstuk III en IV. In hoofdstuk V wordt ingegaan op het vaststellen van de jaarverplichting in relatie tot een absoluut doel waarna in hoofdstuk VI overige opmerkingen volgen. |