Certificaten

Aankoop CBAM-certificaten

CBAM-certificaten kunnen worden gekocht op een platform dat op dit moment nog ontwikkeld wordt door de Europese Commissie. Op dat platform kunnen CBAM-aangevers onbeperkt CBAM-certificaten kopen. De certificaten worden vervolgens gestort op de rekening van de CBAM-aangever in het CBAM-register. Op het moment dat een importeur een toelating als CBAM-aangever krijgt, krijgt deze ook een uniek rekeningnummer en toegang tot het CBAM-register.

Prijs CBAM-certificaten

De prijs van CBAM-certificaten wordt wekelijks door de Europese Commissie berekend en bekendgemaakt. De prijs hangt samen met de gemiddelde slotprijs van de veiling van emissierechten van de voorgaande week. Emissierechten worden op de veiling gekocht binnen het Europese emissiehandelssysteem (EU ETS), waar de grote industrie en energiebedrijven verplicht aan moeten deelnemen. De prijs die op de veiling tot stand komt voor een emissierecht, gaat dus bepalen welke prijs betaald moet worden voor CBAM-certificaten. De prijs voor CBAM-certificaten kan dus per week verschillen.

Inleveren CBAM-certificaten

Als u in 2026, als toegelaten CBAM-aangever, CBAM-goederen heeft aangegeven bij de Douane (als importeur of als indirect vertegenwoordiger), moet u hierover in 2027 CBAM-aangifte doen. In de CBAM-aangifte staat, onder andere, hoeveel ton CO₂ er is uitgestoten bij de productie van de geïmporteerde goederen (de ingebedde emissies) en een berekening van het aantal in te leveren CBAM-certificaten.

Het aantal in te leveren CBAM-certificaten is in principe gelijk aan de gerapporteerde ingebedde emissies in ton CO₂, maar wordt verminderd op basis van:

• De betaalde koolstofprijs in het land van oorsprong: Als in het land van oorsprong al (gedeeltelijk) is betaald voor de ingebedde emissies, wordt dit omgerekend naar euro’s en leidt dit tot vermindering van het aantal in te leveren CBAM-certificaten. 
• De mate waarin in het EU ETS emissierechten gratis worden toegewezen aan productie-installaties van CBAM-goederen in de EU: CBAM en het toewijzen van gratis emissierechten in het EU ETS zijn beide mechanismen om koolstoflekkage te voorkomen. Tot en met 2033 kunnen installaties in de EU nog emissierechten gratis toegewezen krijgen voor de productie van CBAM-goederen (behalve voor elektriciteit). Het is de bedoeling dat beide mechanismen elkaar in deze periode aanvullen. Het aantal gratis emissierechten dat een installatie onder het EU ETS kan ontvangen voor de productie van CBAM-goederen, neemt vanaf 2026 ieder jaar af. Het aantal in te leveren CBAM-certificaten neemt ieder jaar toe. In 2034 krijgen installaties in de EU helemaal geen gratis emissierechten meer voor de productie van CBAM-goederen. Vanaf 2034 vervalt daarom deze correctie op het aantal in te leveren CBAM-certificaten. 

Hoe worden gratis emissierechten berekend voor CBAM goederen?

Het aantal gratis emissierechten dat een installatie onder het EU ETS kan ontvangen, wordt berekend met een benchmark die gebaseerd is op de 10% best presterende installaties in de EU. De benchmark wordt uitgedrukt in ton CO₂ per ton product. Dit betekent dat een installatie die beter presteert dan de benchmark, emissierechten overhoudt. Installaties die minder goed presteren, moeten emissierechten bijkopen. 

Voor CBAM-goederen wordt het aantal gratis rechten, dat is berekend met de benchmark in de periode 2026-2034, met een stijgend percentage verminderd:

Afbouw korting gratis rechten CBAM-goederen

Jaar	2026	2027	2028	2029	2030	2031	2032	2033	2034
Korting gratis rechten	97,5%	95,0%	90,0%	77,5%	51,5%	39,0%	26,5%	14,0%	0,0%

Zie hiervoor ook op de NEa-pagina over minder toewijzing voor productie van CBAM-goederen.

Aantal gratis rechten tot 2028 beperkt verminderd

De correcties voor de betaalde koolstofprijs en voor de toewijzing van gratis emissierechten worden berekend in de CBAM-aangifte. De precieze regels voor de berekening van deze correcties moeten nog worden vastgesteld. Wat nu al wel duidelijk is, is dat in de jaren 2026 – 2028 het aantal gratis rechten dat een installatie in het EU ETS kan ontvangen voor de productie van CBAM-goederen maar zeer beperkt wordt verminderd. Dat betekent dat in 2026-2028 het aantal in te leveren CBAM-certificaten nog relatief klein zal zijn. Na 2028 stijgt het aantal in te leveren CBAM-certificaten snel, omdat het aantal gratis emissierechten dat installaties in het EU ETS kunnen ontvangen snel afneemt.

Op 31 mei van elk jaar, voor het eerst in 2027, moet de CBAM-aangever het aantal CBAM-certificaten inleveren dat overeenstemt met de CBAM-aangifte over het voorgaande kalenderjaar.

Een CBAM-aangever moet ook aan het einde van ieder kwartaal een deel van de ingebedde emissies afdekken met CBAM-certificaten. Deze CBAM-certificaten moeten daarvoor op de rekening van de CBAM-aangever in het CBAM-register staan. Om uit te rekenen hoeveel certificaten de CBAM-aangever per kwartaal nodig heeft, moet deze gebruikmaken van de standaardwaarden van de Europese Commissie voor het berekenen van de ingebedde emissies. Voor deze berekening zullen nog nadere regels worden vastgesteld.

Terugkoop van CBAM-certificaten

Als er na de inlevering van de CBAM-certificaten op uiterlijk 31 mei van elk jaar nog CBAM-certificaten op de rekening van de CBAM-aangever staan in het CBAM-register, kan de CBAM-aangever een verzoek indienen om deze certificaten terug te laten kopen door de Europese Commissie. Het terugkoopverzoek moet uiterlijk op 30 juni van elk jaar, waarin de CBAM-certificaten zijn ingeleverd, door de CBAM-aangever worden ingediend.

Het aantal CBAM-certificaten dat kan worden teruggekocht, is beperkt tot 33% van het totale aantal CBAM-certificaten dat de CBAM-aangever in het vorige kalenderjaar heeft aangekocht. De terugkoopprijs is gelijk aan de prijs die bij aankoop voor dat certificaat betaald is.

Annulering CBAM-certificaten

Op 1 juli van elk jaar X annuleert de Commissie overgebleven Certificaten die zijn aangekocht in het jaar X-2 en die nog op de rekening staan van een CBAM-aangever in het CBAM-register. De certificaten worden zonder verdere compensatie geannuleerd. De annulering kan worden opgeschort als het aantal in te leveren CBAM-certificaten wordt betwist.

De Europese Commissie moet nog nadere regels opstellen over hoe deze annulering precies in zijn werk gaat.